प्रयागराजमा आयोजित महाकुम्भ मेलाबाट फर्किएका तीर्थयात्रीहरूमा छालासम्बन्धी गम्भीर समस्या देखिन थालेको छ। राँचीका छाला रोग विशेषज्ञहरूले मेलाबाट फर्किएका व्यक्तिहरूमा चिलाउने, रातो दाग आउने, र्यास देखिने तथा ढुसी संक्रमणको समस्या अत्यधिक बढेको बताएका छन्।
राँचीस्थित लक्ष्मी क्लिनिकका छाला रोग विशेषज्ञ डा. यशवन्त लाल का अनुसार पछिल्लो केही दिनमा छालासम्बन्धी संक्रमण भएका बिरामीहरूको संख्यामा अप्रत्याशित वृद्धि भएको छ। उनले भने, “बिरामीहरूमा विशेष गरी अत्यधिक चिलाउने, रातो दाग आउने तथा संक्रमण फैलने समस्या देखिएको छ। मेलाको अस्वस्थकर वातावरण, लामो समयसम्म भिजेको कपडा लगाउनु र साझा शौचालय तथा स्नानस्थलको प्रयोगका कारण यस्तो समस्या भएको हुन सक्छ।”
गंगा-यमुना नदीको पानी अत्यधिक प्रदूषित :
कुम्भ मेलामा स्नान गर्ने क्रममा तीर्थयात्रीहरूले प्रयोग गर्ने गंगा र यमुना नदीको पानी अत्यधिक प्रदूषित रहेको हालै सार्वजनिक गरिएको केन्द्रीय प्रदूषण नियन्त्रण बोर्ड (CPCB) र राष्ट्रिय हरित अधिकरण (NGT) को प्रतिवेदनले देखाएको छ।
फेब्रुअरी ३ मा प्रस्तुत रिपोर्टअनुसार गंगाको पानीमा कोलिफर्मको मात्रा तोकिएको मापदण्डभन्दा १,४०० गुणा र यमुनामा ६६० गुणा बढी रहेको उल्लेख गरिएको छ।
बोर्डका अनुसार, बाहिरी स्नानका लागि कोलिफर्मको सुरक्षित मात्रा अधिकतम ५०० एकपीएन प्रति १०० मिलिलिटर हुनुपर्छ। तर, जनवरी १९ मा गरिएको परीक्षणमा गंगाको पानीमा ७,००,००० एकपीएन प्रति १०० मिलिलिटर र यमुनाको पानीमा ३,३०,००० एकपीएन प्रति १०० मिलिलिटर कोलिफर्म भेटिएको थियो।
संक्रमणको प्रमुख कारण दूषित पानी :
स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार, गंगाको अत्यधिक प्रदूषित पानीमा स्नान गर्नु नै तीर्थयात्रीहरूमा देखिएको छालारोगको प्रमुख कारण हुन सक्छ। मलमूत्रजन्य फोहोरका कारण कोलिफर्म जीवाणु अत्यधिक मात्रामा बढेको र यसले संक्रमणको जोखिम निम्त्याएको बताइन्छ।
छालारोग प्रभावित तीर्थयात्रीको अनुभव :
राँचीको एडलुहाटु निवासी ५७ वर्षीय रञ्जीत कुमार कुम्भ मेलाबाट फर्केपछि छालासम्बन्धी गम्भीर समस्याबाट पीडित भएका छन्। उनले भने, “मेला सकेर फर्किएपछि मेरो शरीरभरि चिलाउने, रातो दाग आउने समस्या देखियो। औषधि खाइरहे पनि समस्या निको हुन धेरै समय लागिरहेको छ।”
स्वास्थ्य विज्ञहरूको सुझाव :
-दूषित पानीमा स्नान नगर्नु
-शरीर सफा राख्ने, लामो समयसम्म भिजेको कपडा नलगाउने
-संक्रमण देखिएमा तुरुन्तै छालारोग विशेषज्ञको सल्लाह लिने
-कुम्भ मेला वा अन्य धार्मिक मेलामा स्वास्थ्य सुरक्षाका उपायहरू अपनाउने
महाकुम्भ मेलामा स्नान गरेका तीर्थयात्रीहरूमा छालासम्बन्धी समस्या व्यापक रूपमा देखिएको छ। गंगा-यमुना नदीको पानीमा कोलिफर्मको अत्यधिक मात्रा फेला परेपछि स्वास्थ्य जोखिम अझ गम्भीर देखिएको छ। स्वास्थ्य विज्ञहरूले सरसफाइमा ध्यान दिनुपर्ने, दूषित पानीबाट टाढा रहनुपर्ने र संक्रमण देखिएमा तत्काल उपचार गर्नुपर्ने सुझाव दिएका छन्।
