आर.के.बुढाथोकी । भारत र पाकिस्तानबीच हालै पुनः चुलिएको तनावले विश्वलाई नै चकित पारेको छ। तर इतिहास हेर्दा यी दुई मुलुकबीचको यस्तो तिक्तता नयाँ होइन। सन् १९४७ मा बेलायतको उपनिवेशबाट स्वतन्त्र भएपछि भारत र पाकिस्तान अलग-अलग देश बने, र त्यसैबेला कश्मीरको विषयमा विवाद सुरु भयो।
कश्मीरका महाराजा हरिसिंहले पाकिस्तानी आक्रमणबाट जोगिन भारतसँग गाभिने निर्णय गरेपछि पहिलो युद्ध भयो। संयुक्त राष्ट्रसंघको हस्तक्षेपमा युद्ध रोकियो र सन् १९४९ मा "लाइन अफ कन्ट्रोल" को स्थापना भयो। त्यसपछि पनि सन् १९६५ र १९९९ (कारगिल युद्ध) मा कश्मीरकै विषयमा युद्ध भइसकेको छ।
सन् १९८९ पछि भारत प्रशासित कश्मीरमा सशस्त्र विद्रोह सुरु भयो, जसमा हजारौंको ज्यान गएको छ। भारतले पाकिस्तानमाथि आतंककारीहरूलाई समर्थन गर्ने आरोप लगाउँदै आएको छ, जुन पाकिस्तानले अस्वीकार गर्दै आएको छ।
हालसम्म उरी (२०१६) र पुलवामा (२०१९) हमलापछि भारतले पाकिस्तानभित्रै सर्जिकल स्ट्राइक र हवाई आक्रमण गरेको थियो। केही समय शान्तिपछि हालै, २०२५ अप्रिल २२ मा पहलगाममा भएको आक्रमणमा २६ जनाको ज्यान गएपछि तनाव पुनः उत्कर्षमा पुगेको छ।
कश्मीर समाधान नभएसम्म भारत–पाकिस्तान सम्बन्धमा स्थायी शान्ति सम्भव देखिँदैन।
